Nghiên cứu dịch tễ
Nghiên cứu dịch tễ liên quan là một trong những nội dung quan trọng nhất của ký sinh trùng học nhất là trong phòng chống bệnh ký sinh trùng.
- Nguồn chứa/mang mầm bệnh
Mầm bệnh (ký sinh trùng, trứng, ấu trùng…) có thể có trong vật chủ, sinh vật truyền bệnh, các ổ bệnh hoang dại, xác súc vật, phân, chất thải, đất, nước, rau cỏ, thực phẩm…- Đường ký sinh trùng thải ra môi trường hoặc vào vật khác
Ký sinh trùng ra ngoại cảnh, môi trường hoặc vào vật chủ khác bằng nhiều cách. Qua phân như nhiều loại giun sán (giun đũa, giun tóc, giun móc, sán lá gan…). Qua chất thải như đòm (sán lá phổi). Qua da như nấm gây bệnh hắc lào hoặc ấu trùng loại ruồi Dracunculus medinensis. Qua máu, từ máu qua sinh vật trung gian như ký sinh trùng sốt rét hoặc giun chỉ bạch huyết. Qua dịch tiết từ vết lở loét như ấu trùng giun chỉ Onchocerca volvuluSy qua xác vật chủ như sán Echinococcus granulosus. Qua nước tiểu như trứng sán máng Schistosoma haematobium.
- Đường xâm nhập của ký sinh trùng vào vật chủ, sinh vật
Ký sinh trùng ra bằng nhiều đường và cũng có thể vào cơ thê vật chủ bằng nhiều đường khác nhau. Đường tiêu hóa qua miệng. Hầu hết các loại giun sán, đơn bào đường tiêu hóa đều vào cơ thể qua miệng như giun đũa, giun tóc, sán la gan, amip. Đưòng tiêu hóa qua hậu môn như ấu trùng giun kim. Đường da rồi vào máu như ký sinh trùng sốt rét, ấu trùng giun chỉ, trùng roi đường máu và nội tạng ITrypanosoma sp, Leishmania sp), giun móc, nấm, ghẻ. Đường da rồi ký sinh ở da hoặc tổ chức dưới da như nấm da, ghẻ. Đường hô hấp như nấm hoặc trứng giun. Đường nhau thai như bệnh Toxoplasma gondii bẩm sinh hoặc ký sinh trùng sốt rét. Đường sinh dục như trùng roi Trichomonas vaginalis.
Khối cảm thụ
Khối cảm thụ là một trong các mắt xích có tính quyết định trong dịch tễ học bệnh ký sinh trùng:
- Tuổi: nói chung về tuổi thuần túy thì với hầu hết các bệnh ký sinh trùng mọi lứa tuổi cơ hội nhiễm như nhau. Tuy nhiên có sự khác biệt về cường độ nhiễm và tỷ lệ nhiễm ở một số bệnh ký sinh trùng là do các yêu tố không phải là tuổi.
- Giới: nhìn chung cũng không có sự khác nhau về nhiễm ký sinh trùng do giới trừ một vài bệnh như trùng roi âm đạo Trichomonas vaginalis thì nữ nhiễm nhiều hơn nam một cách rõ rệt.
- Nghề nghiệp: do đặc điểm ký sinh trùng liên quan mật thiết với sinh địa cảnh tập quán…nên trong bệnh ký sinh trùng thì tính chất nghề nghiệp rất rõ rệt ở một số bệnh. Như sốt rét ở người làm nghề rừng, khai thác mỏ ở vùng rừng núi. Giun móc ở nông dân trồng hoa, rau màu. Bệnh sán máng vịt ở nông dân vùng trồng lúa nước.
- Nhân chủng: các nhà khoa học đã xác định có một số bệnh ký sinh trùng có tính chất chủng tộc khá rõ, như trong các màu da thì người da vàng dễ nhiễm sốt rét hơn, rồi đến người da trắng. Người da đen ít nhạy cảm với sốt rét nhất.
Từ khóa tìm kiếm nhiều:
ký sinh trùng, bệnh
sốt rét
0 nhận xét:
Đăng nhận xét