Phương pháp chẩn đoán bệnh ký sinh trùng

Chẩn đoán lâm sàng

     Cũng như các bệnh khác, đầu tiên là chẩn đoán bằng lâm sàng. Hơn nữa ở Việt Nam hiện nay khoảng 60 – 80% nhân dân nhiễm ký sinh trùng, không loại này thì loại khác, không thòi gian này thì thòi gian khác. Vì vậy không thể xét nghiệm cho mọi người nhiễm. Mặt khác đa số những người nhiễm ký sinh trùng sống ở làng quê, xa xôi, hẻo lánh, xa các cơ sỏ y tế có điều kiện xét nghiệm, phải chẩn đoán tại cộng đồng, tại cơ sở.

     Nhiều bệnh ký sinh trùng, hoặc nhiều bệnh nhân mắc bệnh ký sinh trùng, hoặc có giai đoạn của bệnh các dấu hiệu lâm sàng khá rõ, có khi điển hình hoặc đặc hiệu dễ chẩn đoán, cần đào tạo, huấn luyện cho nhân viên y tế các tuyến kể cả nhân viên y tế thôn bản về khả năng và kỹ năng chẩn đoán lâm sàng các bệnh ký sinh trùng, mặt khác tích luỹ kinh nghiệm là rất quan trọng. Tuy nhiên rất nhiều trường hợp chẩn đoán rất khó hoặc thậm chí không thể chẩn đoán bằng lâm sàng được.


Phương pháp chẩn đoán bệnh ký sinh trùng


Chẩn đoán xét nghiệm

     Để xác định chắc chắn có nhiễm không và nhiễm loại ký sinh trùng nào trong tuyệt đại đa sô trường hợp là phải dùng xét nghiệm.

Bệnh phẩm để xét nghiệm:

+ Phân: khối lượng lấy, vị trí lấy, thòi gian lấy… là tùy từng trường hợp.

Rất nhiều loại ký sinh trùng thải mầm bệnh qua phân. Vì vậy phân là một loại bệnh phẩm phổ biến nhất và quan trọng nhất trong chẩn đoán xét nghiệm bệnh ký sinh trùng.

‘+ Máu: có thể tìm trực tiếp ký sinh trùng trong máu (giun chỉ, sốt rét, trùng roi…) hoặc gián tiếp qua các phản ứng huyết thanh học để chẩn đoán các bệnh ký sinh trong máu, mô. Thời gian lấy máu, vị trí lấy máu, khối lượng máu lấy, lấy máu làm tiêu bản ngay hay để lấy huyết thanh là tùy chỉ định cụ thể.

+ Tủy xương: ngoài máu tủy xương cũng có thể được lấy để tìm ký sinh trùng sốt rét khi cần thiết.

+ Mô: một số ký sinh trùng sống trong mô như ấu trùng sán dây, ấu trùng giun xoắn… nên mô là một bệnh phẩm quan trọng để chẩn đoán các bệnh này.

+ Dịch và các chất thải khác: Nước tiểu: trong nước tiểu có thể tìm thấy ấu trùng giun chỉ, sán máng. Đòm: tìm trứng sán lá phổi, nấm. Dịch tá tràng: tìm trứng sán lá gan. Dịch màng phổi: tìm amip (trường hợp áp xe gan do amip võ vào màng phổi).

+ Các chất sừng: tóc, móng, da, lông… để tìm nấm. Tất cả các loại bệnh phẩm lấy xong được làm xét nghiệm càng sớm càng tốt, nhiều vì thời gian được quy định rất chặt chẽ như xét nghiệm phân tìm amip thể hoạt động, xét nghiệm phân tìm ấu trùng giun lươn…

+ Các mẫu vật để tìm ký sinh trùng: Ngoài chẩn đoán xác định bệnh ký sinh trùng ở người, còn cần tìm ký sinh trùng ở vật chủ trung gian ở môi trường, ở ngoại cảnh…Các mâu vật có thể là vật chủ trung gian (tôm, cua, cá), sinh vật trung gian (ruồi nhặng, thực vật thủy sinh), nước (nước sạch, nước thải), thực phẩm, đất bụi…


 

0 nhận xét:

Đăng nhận xét