- Thể phân liệt: Thể phân liệt phát triển rất nhiều, thường gặp trong máu ngoại biên ở bất cứ trường hợp sốt rét nào do p. vivax. Phân liệt có kích thước lớn từ 9-10 µm, số mảnh ký sinh trùng trong một thể phân liệt từ 8 đến 16 mảnh có thể thay đổi nhiều hoặc ít hơn. Thể phân liệt phát triển đầy đủ tương đối tròn. Nhân lúc đầu to nằm ở phía gần ngoại vi, sắc tố phân tán, có thể thấy một vài không bào nhỏ. Sau đó nhân phần chia, nguyên sinh chất phân chia, trông như khối hình dâu. Một số ít trường hợp thể phân liệt sắp xếp đều đặn giữa nhân và nguyên sinh chất như hoa thị hay hoa hồng.
- Thể giao bào: Thể giao bào của p. vivax trong giai đoạn đầu khó phân biệt bởi những mảnh khác ở thể phân liệt của cùng một lứa. Giao bào phát triển thì có kích thước tương đối lớn từ 8-14 µm, có khi lớn hơn cả thể phân liệt, có thể chiếm gần hết hồng cầu, nhưng gọn, nguyên sinh chất tương đối tròn gọn, nhân cũng tròn gọn. Nhân có thể nằm ở vùng rìa khối nguyên sinh chất hoặc ở giữa khối nguyên sinh chất, sắc tố lan tỏa. Thường không có không bào ở thể giao bào. Giao bào không hoạt động, nên không thay đổi hình thể khi đã phát triển. Giao bào cái lớn hơn giao bào đực. Giao bào đực nhân lớn, không thuần nhất, có khi lan tỏa rải rác với những dạng hình sợi, hình que, hoặc hình thoi. Giao bào cái nhân nhỏ hơn, chắc. Số lượng giao bào cái nhiều hơn giao bào đực. Giao bào của p. viuax thường xuất hiện vào ngày thứ 6 thứ 7 kể từ ngày sốt đầu tiên.
- Hồng cầu bị ký sinh: Hồng cầu bị ký sinh bởi p. vivax thì trương to, có khi gấp đôi kích thước hồng cầu bình thường, tối 13-15 µm hoặc to hơn nữa. Hồng cầu mỏng mảnh, hình dạng méo mó, thường không đều. Trong hồng cầu xuất hiện nhiều hạt sắc tố Schuffner, nhỏ mịn, hồng, rải rác khắp hồng cầu. Nhìn hồng cầu bị ký sinh bởi p. vivax khác hẳn hồng cầu bình thường, đó là một đặc tính quan trọng giúp thêm cho chẩn đoán.
- Thời gian hoàn thành chu kỳ hồng cầu của p. vivax trung bình là 48 giờ. Có thể kéo dài hoặc rút ngắn một vài giờ. Vì vậy, khi bị bệnh thường sốt cách nhật.
Xem trên tiêu bản máu có p. vivax (máu ngoại biên) thường cũng dễ thấy cả 3 thể: tư dưỡng, phân liệt và giao bào. Vì vậy chẩn đoán dễ dàng hơn p. falciparum, tuy trong những ngày sốt sơ phát, thường giao bào chưa xuất hiện.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét