p. malariae
- Thể tư dưỡng: Thể tư dưỡng của p. malarỉae tương tự như p. vivax, nhưng thô và chắc hơn. Thể giống amip yếu hơn p. vivax, khi xuất hiện nhiều sắc tố, thể amip ngừng hoạt động. Ký sinh trùng ở thể tư dưỡng lúc này thường có dạng “khăn quàng”, vắt ngang hồng cầu, nhân lớn và kéo dài sắc tố phân bố ở rìa ngoài của ký sinh trùng.
- Thể phân hệt: Thể phân hệt của p. malarute tương tự như phân liệt của p. vivax, nhưng số mảnh ký sinh trùng ít hơn. Thể phân hệ khoảng 5 – 6,5 µm và không chiếm hầu hết hồng cầu. Nhân bắt đầu phân chia từ sau khi thể phân hệt phát triển được 48 giờ, tiến triển chậm. Mỗi mảnh phân liệt tương đối lớn, tối 1,5-1,7 µm, lớn hơn những mảnh phân liệt của p. vivax, tuy số lượng ít hơn. Những mảnh ký sinh trùng phân liệt này thường sắp xếp xen kẽ tương đối đều như “cánh hoa”, đó là đặc điểm của phân liệt p. malariae.
- Giao bào: Giao bào của p. malariae gần tương tự như giao bào của p. vivax, nhưng nhỏ hơn. Giao bào cái có nhiều sắc tố, to thô số lượng chất nhiễm sắc ít hơn. Giao bào đực có nhiều chất.nhiễm sắc hơn giao bào cái, nhỏ hơn giao bào cái. Giao bào đực có thể có nhân hình băng ngang. Số lượng giao bào của p. malariae trong máu rất ít.
- Hồng cầu bị ký sinh: Hồng cầu bị ký sinh bởi p. malariae không to hơn hồng cầu bình thường, có khi còn nhỏ hơn hồng cầu bình thường, hình dạng không thay đổi đặc biệt, trong hồng cầu có những hạt sắc tố Zieman, là những hạt thô, màu nâu đen, khó nhận dạng.
KHÁI QUÁT VỀ SỰ LIÊN QUAN GIỮA ĐẶC SINH HỌC VÀ CHU KÌ VỚI BỆNH HỌC VÀ DỊCH TẾ HỌC SỐT RÉT.
- Nói chung thời gian sinh sản vô tính của thoa trùng trong gan gần tương ứng với thời kỳ ủ bệnh.
- Thời gian hoàn thành chu kỳ hồng cầu nói chung tương ứng với chu kỳ cơn sốt trên lâm sàng.
Thời gian hoàn thành chu kỳ hồng cầu của p. falciparum từ 24 đến 48 giờ, nhưng có thể thay đổi rút ngắn hay kéo dài một vài giò sốt. Do đó chu kỳ cơn sốt do p. falciparum là sốt cách nhật, nhưng có thể là sốt hàng ngày nếu giai đoạn chu kỳ hồng cầu là 24 giờ.
Thời gian hoàn thành chu kỳ hồng cầu của p. vivax là 48 giờ, nên chu kỳ cơn sốt thường là cách nhật.
Thời gian hoàn thành chu kỳ hồng cầu của p.malariae là 72 giờ, nên chu kỳ cơn sốt thường là 3 ngày một.
- p. vivax và p. malarừie có “thể ngủ – Hypnozoites”. Vì vậy bệnh do những loại này gây ra thường có những cơn tái phát xa, hoặc rất xa, bệnh có thể kéo dài dai dẳng nếu điều trị thể ngủ không triệt để.
- p. falciparum, không có “thể ngủ – Hypnozoites”. Vì vậy bệnh do loại này gây ra thường không có cơn tái phát xa.
- Số lượng hồng cầu bị ký sinh trong trường hợp bị nhiễm p. falciparum tương đôi nhiều, có thể từ 10 – 80% hoặc 90% hồng cầu bị ký sinh tuỳ từng trường hợp nặng nhẹ. Do đó sốt rét do p. falciparum thường thiếu máu nặng hơn.
- p. falciparum do có những đặc điểm sinh học đặc biệt( làm dính hồng cầu vào nhau, làm dính hồng cầu vào thành mạch máu nhỏ…) nên dễ gây tắc mạch, gây sốt rét ác tính thể não.
- Do có thể ngủ nên điểu trị sốt rét do p. vivax sau khi đã khỏi sốt phải theo dõi lâu hơn so với sốt do p. falciparum.
- Dịch sốt rét do p. falciparum thường nặng nhưng không kéo dài như dịch do p. vivctx (vì có thể ngủ ở gan).
0 nhận xét:
Đăng nhận xét