Yếu tố dịch tễ
Cần lưu ý đến các yếu tô dịch tễ rất có giá trị như:
- Sống ở trong vùng sốt rét lưu hành.
- Qua lại vùng sốt rét, hoặc có tiền sử sốt rét trong 6 tháng gần đây, có thể lâu hơn như trong trường hợp tái phát do p. vivax.
- Có liên quan đến truyền máu.
Chẩn đoán xét nghiệm
Đây là chẩn đoán có giá trị quyết định, bao gồm các xét nghiệm phát hiện ký sinh trùng sốt rét trong máu và phát hiện các kháng nguyên hoặc kháng thể sốt rét trong huyết thanh.
Xét nghiệm lam máu tìm ký sinh trùng sốt rét
Lấy máu trong cơn sốt làm tiêu bản máu đàn và giọt đặc. Cho tối nay, xét nghiệm lam máu qua soi kính hiển vi vẫn là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán bệnh sốt rét với độ chính xác cao, tuy nhiên kỹ thuật này chỉ thực hiện được với những kỹ thuật viền chuyên khoa.
- Nếu kết quả xét nghiệm lần đầu âm tính (-), phải xét nghiệm 2 – 3 lần vào lúc sốt và phải soi ít nhất 100 vi trường giọt dày mới kết luận. Chỉ sau nhiều lần liên tiếp (3 – 6 lần) không thấy ký sinh trùng sốt rét mối kết luận không có bệnh sốt rét.
- Nếu kết quả xét nghiệm dương tính (+), cần đếm số lượng ký sinh trùng vì rất có giá trị trong việc đánh giá kết quả điều trị và tiên lượng bệnh.
+) Đánh giá mức độ nhiễm ký sinh trùng theo số dấu (+):
Quan sát trên tiêu bản giọt đặc và đánh giá theo 4 mức độ:
- (+) : 1 – 10 ký sinh trùng / 100 vi trường
- (++): 11 – 100 kv sinh trùng / 100 vi trương
- (+++): 1 – 10 ký sinh trùng /1 vi trường
- (++++): > 10 ký sinh trùng /1 vi trường
+) Xác định số lượng ký sinh trùng trong 1 mm3 máu:
Xác định số lượng ký sinh trùng theo bạch cầu trên lam giọt đặc, thường qui ước lấy số bạch cầu là 8.000 làm chuẩn chung.Đếm ký sinh trùng sốt rét trên tiêu bản song song với đếm bạch cầu. Số lượng ký sinh trùng sốt rét có trong 1 mm3 máu được tính theo công thức:
– Số lượng ký sinh trùng đếm được X 8000
– Số lượng bạch cầu đếm được
Nếu sau khi đếm 200 bạch cầu mà đếm được > 10 ký sinh trùng thì dừng lại để tính kết quả. Nhưng nếu < 10 ký sinh trùng thì phải tiếp tục đếm cho đủ 500 bạch cầu
Kỹ thuật QBC (Quantitative Buffy Coat)
Nguyên lý: Acridin orange là một loại thuốc nhuộm huỳnh quang có khả năng ngấm được vào nhân của ký sinh trùng sốt rét làm cho ADN băt màu xanh còn ARN bắt mầu đỏ cam dưới kính hiển vi huỳnh quang.
Người ta dùng ống hematocrit có acridin orange để lây máu bệnh nhân, đem ly tâm rồi soi dưới kính hiển vi huỳnh quang.
Phương pháp này có độ nhậy và độ chính xác rất cao, có thể phát hiện được ký sinh trùng sốt rét ở mật độ rất thấp (1 KST / 1.000.000 hồng cầu). Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi phải có trang thiết bị chuyên dụng như kính hiển vi huỳnh quang, máy ly tâm…
0 nhận xét:
Đăng nhận xét