Thay đổi về gan
Gan là bộ phận đầu tiên tiếp xúc với ký sinh trùng nên chịu ảnh hưởng trước lách. Gan có thể to, đau là triệu chứng hay gặp trong sốt rét. Tế bào Kupffer phì đại, tăng sinh, nặng hơn thì có hoại tử và thoái hóa mỡ nhu mô gan.
Các chức phận của gan như: chức phận chống độc, dự trữ đường… đều có những thương tổn. Mức độ thương tổn gan nặng hay nhẹ tùy thuộc vào loài Plasmodium, thòi gian bị bệnh và sự can thiệp điều trị. Nếu điều trị tốt, sau 2 – 3 tuần gan có thể hồi phục được. Nếu điều trị không tốt, gan có thể bị viêm, nặng hơn nữa là bị suy gan, xơ gan. Thường p. falciparum hay gây thương tổn gan.
Thay đổi về lách
Trong sốt rét nói chung, lách thường to ra. Nhưng không phải bất cứ bệnh nhân sốt rét nào cũng bị lách to. Lách chỉ to khi bị nhiễm ký sinh trùng nhiều lần và không được điều trị đúng. Lách to là do những nguyên nhân sau:
- Lách phải tăng cường chức năng: hiện tượng thực bào tăng lên do hồng cầu bị phá hủy hàng loạt qua mỗi đợt sốt.
- Rối loạn thần kinh vận mạch và thần kinh giao cảm: trong sốt rét, thần kinh co mạch bị ức chế, thần kinh giãn mạch bị hưng phấn, kết quả làm cho máu vào lách nhiều hơn bình thường và lách to ra. Người ta thấy ràng, trong đợt sốt rét cấp, các xoang lách ứ đầy máu.
Lách to có thể bị giập vỡ. Biến chứng giập vỡ lách thường gặp ở những bệnh nhân mới mắc sốt rét, hiếm gặp hơn ở những người mắc sốt rét đã lâu. Người ta cho rằng, khi mối mắc sốt rét, lách to nhanh nên yếu và dễ vỡ. Tuy nhiên, hiện tượng giập vỡ lách còn tùy thuộc vào từng cơ địa. Tiến triển của lách to có hai khả năng:
+ Lách không thể trở lại bình thường dù rằng bệnh nhân đã khỏi hẳn sốt rét do các tế bào đã bị kết xơ, mao mạch thần kinh giao cảm và phó giao cảm không thể hồi phục được.
+ Lách trở lại bình thường nếu bệnh nhân được điều trị tốt và không bị tái nhiễm.
Về phân loại lách, phân độ lách, có sự khác nhau ít nhiều giũa lâm sàng và dịch tễ học ký sinh trùng. Các nhà lâm sàng chia mức độ lách to chính xác theo cm hoặc theo khoát ngón tay cho từng ca bệnh. Còn các nhà ký sinh trùng học lại chia số lách thành các độ, mức độ để đánh giá ý nghĩa dịch tễ học sốt rét, nên không tính theo cm, hay theo khoát ngón tay. về phân chia số lách, trong dịch tễ học sốt rét cũng có nhiều cách khác nhau:
0 nhận xét:
Đăng nhận xét