Các yếu tố ảnh hưởng tới hiện tượng ký sinh và bệnh ký sinh trùng
- Loại ký sinh trùng: to nhỏ, vị trí ký sinh, phương thức ký sinh, sinh chất chúng chiêm, chất tiết và chất thải của chúng trong quá trình ký sinh tuổi thọ…
- Số lượng ký sinh trùng ký sinh: có ảnh hưởng tới sinh chất của vật chủ và gây biên chứng (nhất là ký sinh trùng lớn, số lượng ký sinh nhiều).- Tính di chuyển của ký sinh trùng: có thể gây các biến chứng hoặc lan tỏa bệnh.
- Phản ứng của vật chủ chông lại hiện tượng ký sinh: tác hại của sự ký sinh nhiều ít một phần phụ thuộc vào phản ứng của vật chủ.
Tác hại của ký sinh trùng
Tác hại về dinh dưỡng sinh chất
Sinh vật sông ký sinh đồng nghĩa với vật chủ bị mất sinh chất. Mức độ mất sinh chất của vật chủ tùy thuộc vào:
- Kích thuớc, độ lớn của ký sinh trùng.
- Số lượng ký sinh trùng ký sinh.
- Loại sinh chất, thức ăn mà ký sinh trùng chiếm.
- Phương thức chiếm thức ăn của ký sinh trùng (giun móc gây hao phí sinh chất rất nhiều trong khi hút máu).
- Tuổi thọ của ký sinh trùng.
- Rối loạn tiêu hoá do hiện tượng ký sinh (như trường hợp bị giun kim).
- Độc tố của ký sinh trùng gây nhiễm độc cơ quan tiêu hoá tạo huyết (giun móc).
Tác hại tại chỗ/ tại vị trí ký sinh
- Gây đau, viêm loét như giun tóc, giun móc…
- Gây dị ứng, ngứa như muỗi, dĩn đốt.
- Gây tắc như giun đũa, sán lá gan trong ông mật, giun chỉ trong bạch huyết.
- Gây chèn ép, kích thích tại chỗ và lan tỏa như ấu trùng sán lợn, ấu trùng Echinococcus granulosus gây chèn ép gây teo mô ở gan hoặc phổi.
- Phản ứng viêm, thay đổi tế bào mô tại nơi ký sinh trùng ký sinh, như tế bào phì đại, tăng sinh, biến đổi tế bào, tạo tế bào tân sinh, như tế bào niêm mạc ống mật bị nhiễm sán lá gan, cá biệt tại nơi bị ký sinh tế bào bị tăng trưởng hỗn loạn tạo thành u ác
Tác hai do nhiễm các chất gây độc
Cũng như các sinh vật khác, trong khi sống ký sinh và phát triển trên vật chủ, ký sinh trùng có nhiều quá trình chuyển hoá. Sản phẩm của quá trình nẩy có thể gây viêm, phù nề, dị ứng, nhiễm độc tại chỗ hoặc toàn thân.
Tác hại trong việc vận chuyển mầm bệnh
Ký sinh trùng vận chuyển mầm bệnh từ bên ngoài vào cơ thể vật chủ, thí dụ ấu trùng giun móc, giun lươn. Ký sinh trùng mang mầm bệnh từ cơ quan này tối cơ quan khác trong một vật chủ.
Tác hại làm thay đổi các thành phần bộ phận khác của cơ thể
Nhiều biến chứng có thể gặp trong các bệnh do ký sinh trùng, như thay đổi các chỉ số hóa sinh, huyết học (trong bệnh sốt rét…). Làm dị dạng cơ thể như bệnh giun chỉ bạch huyết, bệnh do trùng roi đường máu và nội tạng. Gây động kinh như bệnh ấu trùng sán dây lợn, bệnh do Toxoplasma gondii.
Gây nhiêu biến chứng nội, ngoại khoa khác
Áp xe gan do amip, giun chui ông mật, giun chui vào ổ bụng…
0 nhận xét:
Đăng nhận xét